INFOdoradca+ Informacje o zawodach - Powiatowy Urząd Pracy w Bydgoszczy

Inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne 214306

• Pracownik przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego.
• Pracownik przedsiębiorstwa/zakładu komunalnego.
• Inżynier środowiska.
• Inspektor nadzoru robót sanitarnych.
• Inspektor ochrony środowiska.

W Międzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie:

• 2143 Environmental engineers.

Według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007):

• Sekcja E – Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją.

Notka metodologiczna

Opis informacji o zawodzie opracowano na podstawie:

• analizy źródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, międzynarodowe), źródeł internetowych oraz wyników badań i analiz prowadzonych w projekcie SPO RZL (2006–2007) „Opracowanie i upowszechnienie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych”,
• analizy opisu zawodu zamieszczonego w wyszukiwarce opisów zawodów na Wortalu Publicznych Służb Zatrudnienia,
• badań ankietowych prowadzonych w projekcie INFODORADCA+ w kwietniu 2018 roku,
• zebranych opinii od recenzentów, członków panelu ewaluacyjnego oraz zespołu ds. walidacji i jakości informacji o zawodach.

Autorzy i eksperci opiniujący

Zespół Ekspercki:

• Agnieszka Bisak – Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m. st. Warszawie S.A., Warszawa.
• Aleksander Suszyński – Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Warszawa.
• Aleksandra Stachura – Centralny Instytut Ochrony Pracy – PIB, Warszawa.

Zespół ds. walidacji i jakości informacji o zawodzie:

• Maria Widerszal-Bazyl – Centralny Instytut Ochrony Pracy – PIB, Warszawa.
• Maria Konarska – Centralny Instytut Ochrony Pracy – PIB, Warszawa.

Recenzenci:

• Marcin Niedbała – Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Błoniu, Błonie.
• Paweł Religa – Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. K. Pułaskiego w Radomiu, Radom.

Panel ewaluacyjny – przedstawiciele partnerów społecznych:

• Marzena Pietrzak-Jadłowska – Federacja Związków Zawodowych Pracowników Gospodarki Komunalnej i Terenowej w Polsce, Warszawa.
• Justyna Koc-Jurczyk – Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej w Rzeszowie, Rzeszów.

Data (rok) opracowania opisu informacji o zawodzie: 2018 r.

Inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe ²⁵ i kanalizacyjne ²⁴ odpowiada za techniczną stronę infrastruktury wodociągowej ⁴ i kanalizacyjnej ³, która obejmuje m.in.: ujęcia wody ²⁶, pompownie wodociągowe ¹³ i kanalizacyjne ¹², systemy dystrybucji wody ¹⁹ i odprowadzania ścieków ²⁰, stacje uzdatniania wód ²³ oraz oczyszczalnie ścieków ⁹. Osoba pracująca w tym zawodzie może projektować ¹⁵ te systemy, prowadzić ich wykonawstwo ²⁸, nadzorować ⁶ wykonawstwo oraz zajmować się eksploatacją ² poszczególnych elementów systemów. Uczestniczy też w doradztwie technicznym oraz ocenie dostępnych na rynku rozwiązań w branży wodociągowej i kanalizacyjnej. Inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne inicjuje wdrażanie najlepszych dostępnych technologii ⁸ w zakresie uzdatniania wody ²⁷ i oczyszczania ścieków ¹⁰.

Opis pracy

Inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne odpowiada za zadania związane ze sferą techniczną infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej. W ramach tej działalności może:

• prowadzić wykonawstwo robót budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,
• nadzorować wykonawstwo robót,
• projektować systemy wodociągowe i kanalizacyjne,
• eksploatować systemy wodociągowe i kanalizacyjne,
• opiniować rozwiązania techniczne, technologie w zakresie gospodarki wodnej i ściekowej,
• dawać wytyczne eksploatacyjne i doradzać,
• dobierać i sprawować funkcje kierownicze w zakresie tematyki systemów wodociągowych i kanalizacyjnych.

W zależności od miejsca pracy przytoczone funkcje mogą się łączyć lub występować niezależnie.

Sposoby wykonywania pracy

Inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne wykonuje pracę polegającą na:

• projektowaniu ujęć wody, układów transportujących wodę oraz stacji uzdatniania i odnowy wody ¹¹; efektem prac są projekty budowlane ¹⁶ i wykonawcze ¹⁷, specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót ²², a także instrukcje eksploatacyjne ⁵, tworzone ze specjalistami z innych branż,
• projektowaniu systemów odprowadzania i recyrkulacji ścieków ¹⁸ oraz oczyszczalni ścieków; efektem prac są projekty budowlane i wykonawcze, specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót, instrukcje eksploatacyjne, tworzone ze specjalistami z innych branż,
• opracowywaniu bilansów w zakresie ilości powstających ścieków oraz zapotrzebowania na wodę, do celów projektowych lub statystycznych,
• dobieraniu technologii uzdatniania i odnowy wody oraz oczyszczania i recyrkulacji ścieków, jako elementu zrównoważonego gospodarowania zasobami wody,
• studiowaniu osiągnięć postępu technicznego w kraju i w świecie w dziedzinie technologii uzdatniania wody oraz oczyszczania ścieków i wdrażaniu ich w projektach inwestycyjnych,
• uzgadnianiu opracowywanych koncepcji i projektów systemów wodociągowych i kanalizacyjnych, sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, stacji uzdatniania wody i oczyszczania ścieków z właściwymi organami władz terenowych,
• opracowywaniu dokumentacji rozruchu oraz instrukcji eksploatacji i BHP dla systemów wodociągowych i kanalizacyjnych,
• pełnieniu nadzoru autorskiego ⁷ nad budową zaprojektowanego obiektu lub systemu,
• udziale w rozruchu obiektów i systemów wodociągowych i kanalizacyjnych,
• udziale w procesie inwestycyjnym,
• lokalizowaniu i korygowaniu wadliwego działania wcześniej zaprojektowanych i eksploatowanych rozwiązań projektowych, bądź produkowanych urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych,
• braniu udziału w ustanawianiu standardów kontroli i procedur, zapewniających sprawne funkcjonowanie i bezpieczeństwo systemów wodociągowych i kanalizacyjnych w trakcie ich eksploatowania,
• kierowaniu utrzymaniem i naprawami istniejących systemów wodociągowych i kanalizacyjnych wraz z instalacją i wyposażeniem,
• pobieraniu próbek wody i ścieków do badań oraz wykonywaniu analiz próbek ścieków i wody,
• studiowaniu i doradzaniu w zakresie technicznych i ekonomicznych aspektów zastosowanych rozwiązań, materiałów i armatury, stanowiących wyposażenie instalacyjne systemów wodociągowych i kanalizacyjnych,
• opracowywaniu nowych rozwiązań projektowych w zakresie gospodarki wodnej i ściekowej,
• opracowywaniu dokumentacji wodno-prawnej dotyczącej poboru wody i odprowadzania ścieków,
• opracowywaniu instrukcji technologicznych procesów uzdatniania wody oraz oczyszczania ścieków,
• ocenianiu wniosków o dofinansowanie inwestycji z zakresu gospodarki wodnej i ściekowej,
• ocenianiu rozwiązań systemowych i prawnych w dziedzinie gospodarki wodnej i ściekowej,
• wykonywaniu prezentacji i promowaniu oferowanych urządzeń i technologii,
• w przypadku pracy w biurze projektowym, firmie konsultingowej lub wykonawczej, udziale w przygotowaniu ofert przetargowych oraz uczestniczeniu w przetargach.

Więcej szczegółowych informacji znajduje się w sekcjach: 3.1. Zadania zawodowe oraz 3.2, 3.3, 3.4, 3.5. Kompetencje zawodowe.

Warunki pracy

Specyfika pracy, sposób jej wykonywania i warunki ergonomiczne zależne są od miejsca jej wykonywania, a mogą to być:

• pomieszczenia biurowe,
• miejsca na otwartej przestrzeni,
• obiekty oczyszczalni ścieków,
• stacje uzdatniania wody,
• inne obiekty związane z systemami wodociągowymi oraz kanalizacyjnymi.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.1. Możliwości podjęcia pracy w zawodzie.

Wykorzystywane maszyny i narzędzia pracy

Inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne w zależności od miejsca podjęcia pracy wykorzystuje różne maszyny i narzędzia, m.in.:

• komputer,
• arkusze kalkulacyjne oraz programy do kosztorysowania, prowadzenia obliczeń,
• systemy sterowania procesem oczyszczania ścieków i uzdatniania wody,
• systemy informatyczne nadzorujące prace poszczególnych elementów systemu wodociągowego i systemu kanalizacyjnego, w tym ujęć wody, pompowni wodociągowych i kanalizacyjnych, zbiorników ciśnień,
• aparaturę kontrolno-pomiarową,
• programy komputerowe wspomagające projektowanie, wykorzystujące grafikę inżynierską, np. AutoCAD,
• telefon komórkowy,
• samochód osobowy,
• w szczególnych przypadkach urządzenia miernicze, czujniki gazowe ¹ i sondy pomiarowe ²¹.

Organizacja pracy

Inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne w zależności od miejsca pracy oraz powierzonego mu zakresu obowiązków może pracować indywidualnie lub w zespole.

Praca inżyniera inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne jest pracą realizowaną z reguły w systemie jednozmianowym. Może być związana z koniecznością odbywania podróży służbowych, w tym samochodem służbowym w charakterze kierowcy.

Zagrożenia mające wpływ na bezpieczeństwo pracy człowieka

Praca wymaga szczególnego przestrzegania zasad BHP. Zagrożenia są różnorodne, jednak przede wszystkim związane są z pracą w wykonawstwie, nadzorze i eksploatacji.

Przebywanie na placu budowy stwarza zagrożenia wynikające z:

• pracy urządzeń i maszyn budowlanych z elementami ruchomymi,
• przebywania na wysokości,
• przebywania przy wykopach i otwartych zbiornikach.

Eksploatacja i utrzymanie urządzeń wiąże się z możliwością zetknięcia się ze ściekami oraz osadami ściekowymi. Stwarza to zagrożenie infekcją spowodowaną:

• wirusami,
• grzybami,
• pierwotniakami,
• bakteriami i innymi organizmami chorobotwórczymi.

W przypadku pracy w studzienkach kanalizacyjnych, przepompowniach ścieków istnieje ryzyko zatrucia gazami, na przykład siarkowodorem czy amoniakiem, które powstają w wyniku procesów gnilnych.

Do chorób i dolegliwości związanych z wykonywaniem zawodu można zaliczyć:

• choroby zakaźne,
• choroby wzroku – w związku z pracą z komputerem,
• reakcje alergiczne,
• infekcje dróg oddechowych i układu pokarmowego,
• bóle głowy,
• podrażnienia oczu i skóry.

Obecnie większość czynności wymagających bezpośredniego kontaktu ze ściekami i osadami ściekowymi jest zautomatyzowana i wykonywana przez maszyny oraz urządzenia, co zmniejsza powyższe zagrożenia.

Wymagania psychofizyczne

Dla pracownika wykonującego zawód inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne ważne są:

w kategorii wymagań fizycznych

• duża sprawność układu oddechowego,
• wysoka ogólna wydolność fizyczna,
• sprawność układu mięśniowego,
• sprawność zmysłu węchu,
• sprawność narządów równowagi;

w kategorii sprawności sensomotorycznych

• koordynacja wzrokowo-ruchowa,
• powonienie,
• zmysł równowagi,
• spostrzegawczość;

w kategorii sprawności i zdolności

• uzdolnienia techniczne,
• zdolności kierownicze,
• uzdolnienia rachunkowe,
• rozumowanie logiczne,
• zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji,
• zdolność nawiązania kontaktu z ludźmi,
• zdolność współdziałania;

w kategorii cech osobowościowych

• samodzielność,
• samokontrola,
• gotowość do pracy w nieprzyjemnych warunkach środowiskowych,
• dokładność,
• odpowiedzialność,
• niezależność,
• gotowość do ustawicznego uczenia się i dzielenia się wiedzą.

Więcej informacji znajduje się w sekcjach: 3.6. Kompetencje społeczne; 3.7. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu.

Wymagania zdrowotne

Przeciwwskazaniem do podjęcia zawodu inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne, w przypadku pracy w styczności ze ściekami, może być podatność na alergie oraz nadwrażliwość na przykre zapachy. W przypadku pracy w wykonawstwie i w nadzorze wymagana jest zdolność do poruszania się po placu budowy, w terenie nierównym, często śliskim.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.4. Możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych w zawodzie.

Wykształcenie niezbędne do podjęcia pracy w zawodzie

Do podjęcia pracy w zawodzie inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne wymagane jest ukończenie studiów inżynierskich lub magisterskich na wyższej uczelni technicznej. Przykładowe specjalności to:

zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków,

wodociągi i kanalizacja,

inżynieria wodna.

Tytuły zawodowe, kwalifikacje i uprawnienia niezbędne/preferowane do podjęcia pracy w zawodzie

Atutami w podjęciu pracy w zawodzie inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne są:

• dyplom uczelni wyższej (technicznej),
• posiadanie uprawnień budowlanych w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych wodociągowych i klimatyzacyjnych,
• posiadanie certyfikatów i świadectw potwierdzających udział w szkoleniach w zakresie znajomości przepisów prawa ochrony środowiska, prawa wodnego, ustawy o zamówieniach publicznych, prawa z zakresu BHP i ppoż.,
• ukończenie szkoleń organizowanych przez izby branżowe – na przykład Izbę Gospodarczą Wodociągi Polskie,
• prawo jazdy kategorii B,
• znajomość języka angielskiego,
• uprawnienia elektryczne i energetyczne grupa I, II i III,
• kierunkowe studia podyplomowe i doktoranckie.

Więcej informacji znajduje się w sekcji: 4.2. Instytucje oferujące kształcenie, szkolenie i/lub potwierdzanie kompetencji w ramach zawodu.

Możliwości rozwoju zawodowego i awansu

Inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne może pracować w:

• biurze projektowym – kolejno jako: asystent projektanta, starszy asystent projektanta, projektant, starszy projektant, koordynator międzybranżowy, koordynator projektów, kierownik zespołu, dyrektor, prezes zarządu,
• oczyszczalni ścieków/stacji uzdatniania wody/przedsiębiorstwie wodociągowo-kanalizacyjnym – kolejno jako: technolog/inspektor, specjalista technolog/specjalista, kierownik, dyrektor, członek zarządu, prezes zarządu,
• firmie handlowo-technicznej – kolejno jako: asystent dyrektora technicznego, product manager, dyrektor techniczny/handlowy, prezes zarządu;
• firmie wykonawczej – kolejno jako: inżynier budowy, kierownik robót, dyrektor np. realizacji, prezes zarządu,
• administracji państwowej, jednostkach samorządu terytorialnego – kolejno jako: inspektor, specjalista, starszy specjalista, główny specjalista, kierownik zespołu, dyrektor departamentu, zastępca prezesa zarządu, prezes zarządu,
• firmie doradczej z zakresu ochrony środowiska – kolejno jako młodszy specjalista ochrony środowiska, starszy specjalista ochrony środowiska, kierownik działu ochrony środowiska, dyrektor zarządzający, prezes spółki.

Powyżej przedstawione drogi awansu są przykładowe i mogą być zmienne w zależności od konkretnej instytucji.

Możliwości potwierdzania kompetencji

Obecnie istnieje możliwość potwierdzenia kwalifikacji inżyniera inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne podejmującego pracę na stanowisku projektanta i kierownika robót sanitarnych. Uzyskanie uprawnień budowlanych w zakresie projektowania i kierowania robotami budowlanymi w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych następuje po zdaniu egzaminu przeprowadzonego w Okręgowej Izbie Inżynierów Budownictwa oraz uzyskaniu wpisu na listę członków właściwej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa.

Podjęcie pracy na stanowisku wymagającym wiedzy w zakresie systemów wodociągowych i kanalizacyjnych następuje po przedstawieniu dyplomu potwierdzającego ukończenie studiów na wyższej uczelni technicznej i odpowiedniej specjalności.

Więcej informacji można uzyskać w Rejestrze Usług Rozwojowych https://uslugirozwojowe.parp.gov.pl oraz Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Osoba zatrudniona w zawodzie inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne może rozszerzać swoje kompetencje zawodowe w zawodach pokrewnych:

Pracownik w zawodzie inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne wykonuje różnorodne zadania, do których należą w szczególności:

• Z1 Projektowanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych oraz ich elementów.
• Z2 Projektowanie obiektów i urządzeń oczyszczania ścieków wraz z odprowadzeniem ścieków.
• Z3 Projektowanie obiektów i urządzeń stacji uzdatniania wody wraz z ujęciem.
• Z4 Sprawowanie nadzoru technologicznego nad procesami oczyszczania ścieków komunalnych i przemysłowych.
• Z5 Sprawowanie nadzoru technologicznego nad procesami uzdatniania wody na potrzeby bytowe i przemysłowe.
• Z6 Sprawowanie nadzoru eksploatacyjnego nad systemami wodociągowymi.
• Z7 Sprawowanie nadzoru eksploatacyjnego nad systemami kanalizacyjnymi.
• Z8 Sprawowanie nadzoru/ nadzoru autorskiego nad wykonawstwem systemów wodociągowych i kanalizacyjnych.
• Z9 Zarządzanie przedsiębiorstwem wodociągów i kanalizacji/przedsiębiorstwem komunalnym/ zakładem komunalnym.
• Z10 Kierowanie rozruchem nowo budowanych obiektów i elementów systemu wodociągowego i kanalizacyjnego.
• Z11 Prowadzenie doradztwa technicznego w doborze i eksploatacji urządzeń do oczyszczania ścieków i uzdatniania wody oraz elementów systemów wodociągowych i kanalizacyjnych.
• Z12 Prowadzenie doradztwa technologicznego w zakresie procesów uzdatniania wody oraz oczyszczania ścieków.
• Z13 Prowadzenie sprzedaży urządzeń do oczyszczania ścieków oraz uzdatniania wody.
• Z14 Prowadzenie procesu inwestycyjnego.

Kompetencja zawodowa Kz1: Projektowanie systemów wodociągowych i kanalizacyjnych obejmuje zestaw zadań zawodowych Z1, Z2, Z3, Z8, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz2: Nadzorowanie procesów oczyszczania ścieków oraz uzdatniania wody obejmuje zestaw zadań zawodowych Z4, Z5, Z6, Z7, Z9, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz3: Prowadzenie doradztwa i sprzedaży w zakresie uzdatniania wody oraz oczyszczania ścieków obejmuje zestaw zadań zawodowych Z11, Z12, Z13, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Kompetencja zawodowa Kz4: Kierowanie wykonawstwem systemów wodociągowych i kanalizacyjnych obejmuje zestaw zadań zawodowych Z10, Z14, do realizacji których wymagane są odpowiednie zbiory wiedzy i umiejętności.

Pracownik w zawodzie Inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne powinien mieć kompetencje społeczne niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.

W szczególności pracownik jest gotów do:

• Ponoszenia odpowiedzialności za skutki podejmowanych działań (bezpieczeństwo i zdrowie ludzi).
• Komunikowania się z ludźmi – szczególnie w przypadku prac związanych z nadzorem czy kierowaniem zespołem ludzi.
• Oceniania zagrożeń zdrowia oraz życia podległych pracowników.
• Autoprezentacji – w przypadku pracy w firmie handlowo-technicznej.
• Ustawicznego podnoszenia kompetencji zawodowych własnych oraz podległego personelu w kontekście zmian prawnych i nowych rozwiązań technologiczno-organizacyjnych.

Pracownik powinien mieć zdolność właściwego wykonywania zadań zawodowych i predyspozycje do rozwoju zawodowego. Dlatego wymaga się od niego odpowiednich kompetencji kluczowych. Zostały one zilustrowane w formie profilu (rys. 1) ukazującego ważność kompetencji kluczowych dla zawodu Inżynier inżynierii środowiska – systemy wodne i kanalizacyjne.

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu Inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjnej

Uwaga:

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu stosowanego w Międzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Dorosłych − projekt PIAAC (OECD).

Kompetencje zawodowe pracownika w zawodzie inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjnej nawiązują do opisów poziomów Polskiej Ramy Kwalifikacji.

Opis zawodu, zadań zawodowych i wymagań kompetencyjnych może stanowić materiał informacyjny dla przygotowania (lub aktualizacji) opisów kwalifikacji wprowadzanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Więcej informacji:

• Zintegrowany System Kwalifikacji: https://www.kwalifikacje.gov.pl
• Zintegrowany Rejestr Kwalifikacji: https://rejestr.kwalifikacje.gov.pl

Inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne może podjąć pracę w:

• zakładach sieci kanalizacyjnych i wodociągowych,
• przedsiębiorstwach/zakładach gospodarki komunalnej,
• oczyszczalniach ścieków,
• stacjach uzdatniania wody,
• organach i instytucjach państwowych, naukowych, badawczych,
• firmach handlowo-technicznych oferujących rozwiązania w zakresie systemów wodociągowych i kanalizacyjnych,
• firmach produkcyjnych,
• firmach wykonawczych,
• biurach projektowych,
• instytucjach świadczących usługi nadzoru nad robotami branży sanitarnej,
• jednostkach samorządowych, zajmujących się np. ochroną środowiska,
• firmach doradczych z zakresu ochrony środowiska.
• Może także prowadzić własną firmę.

Według informacji Izby Gospodarczej Wodociągów i Kanalizacji, do izby należy obecnie 487 przedsiębiorstw rynku wody i ścieków, zaś w największych targach branżowych co roku uczestniczy ok. 400 wystawców.

W latach 2018–2023 przewidziane są znaczące środki, kierowane na inwestycje w gospodarce ściekowej i służące ochronie wód.

Kształcenie

Obecnie (2018 r.) w Polsce kształcenie inżynierów inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne prowadzone jest na wyższych uczelniach technicznych w ramach studiów stacjonarnych lub niestacjonarnych i podyplomowych, głównie na kierunkach: inżynieria środowiska, inżynieria wodna, inżynieria i gospodarka wodna lub pokrewnych.

Ponadto istnieje możliwość rozszerzenia zakresu wiedzy i kwalifikacji poprzez podjęcie studiów podyplomowych na kierunkach związanych z branżą systemów wodociągowych i kanalizacyjnych. Ukończenie studiów w wybranej specjalności umożliwia rozpoczęcie stażu w biurach projektowych i uzyskanie odpowiednich uprawnień budowlanych w zakresie projektowania i nadzorowania prac budowlanych, po zdaniu egzaminu. Egzaminy te są przeprowadzane przez Okręgowe Izby Inżynierów Budownictwa.

Szkolenie

Na rynku istnieją firmy specjalizujące się w szkoleniach z prawa, którego znajomość jest niezbędna do pełnienia obowiązków w zawodzie inżynier inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne, np. w zakresie ochrony środowiska, prawa wodnego, ustawy o zamówieniach publicznych.

Wysokość wynagrodzenia dla inżyniera inżynierii środowiska – systemy wodociągowe i kanalizacyjne jest zróżnicowana, w zależności od stanowiska pracy, a także od:

• stażu pracy/ doświadczenia,
• zakresu powierzonych obowiązków,
• regionu,
• kapitału firmy.

Poziom wynagrodzeń (2018 r.) kształtuje się następująco:

• asystenci projektanta – od 2700 zł do 4500 zł brutto (średnie zarobki na poziomie 3400 zł),
• projektanci posiadający uprawnienia budowlane – od 3900 zł do 6200 zł brutto (średnio 4935 zł brutto), w niektórych przypadkach górna granica może sięgać 12 000 zł brutto,
• specjaliści w zakresie technologii uzdatniania wody/oczyszczania ścieków podejmujący pracę w przedsiębiorstwach wodociągowo-kanalizacyjnych i innych zakładach komunalnych – od 3000 zł do 7000 zł brutto (średnio 5000 zł),
• osoby zatrudnione na stanowiskach kierowniczych w przedsiębiorstwach wodociągów i kanalizacji oraz w przedsiębiorstwach/zakładach komunalnych – od 8000 zł do 18 000 zł brutto,
• doradcy techniczno-handlowi – od 3200 zł do 6100 zł brutto (średnie zarobki na poziomie 4300 zł brutto), w niektórych przypadkach górna granica może sięgać 10 000 zł brutto, jeśli np. jest uzależniona od wyników sprzedaży,
• inżynierowie budowy w firmie wykonawczej – od 4000 zł do 7000 zł brutto,
• kierownicy robót/kierownicy projektu w firmie wykonawczej – od 8000 zł do 20 000 zł brutto.

Możliwość zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością oraz możliwość dostosowania stanowiska pracy należy rozpatrywać indywidualnie w zależności od stanowiska pracy i powierzonych obowiązków. Na wybranych stanowiskach pracy, po dokonaniu identyfikacji indywidualnych barier i przystosowaniu warunków środowiska (technicznych i organizacyjnych) mogą zostać zatrudnione osoby:

• ze znaczną dysfunkcją kończyn dolnych (05-R), w tym poruszające się na wózkach inwalidzkich. Wymagany jest wówczas odpowiedni dobór stanowiska bądź ograniczenie lub zmodyfikowanie zakresu pracy w celu umożliwienia wykonywania zadań w pozycji siedzącej. Występuje możliwość podjęcia pracy w biurach projektowych, organach administracji państwowej i samorządowej, zalecana jest praca biurowa lub koncepcyjna. Niewskazane jest zatrudnianie osób z niepełnosprawnością ruchową na stanowiskach związanych z nadzorem lub eksploatacją urządzeń/obiektów systemów wodociągowych i kanalizacyjnych czy też nadzorem prac wykonawczych. Szczególnie dotyczy to zakładów oczyszczania ścieków, uzdatniania wody, zakładów sieci wodociągowych i kanalizacyjnych oraz biur projektowych pełniących nadzór wykonawczy nad projektami, co wiąże się z wizją w terenie, czy na placu budowy,
• z wadami i dysfunkcją wzroku, w przypadku możliwości skorygowania ich szkłami optycznymi lub soczewkami kontaktowymi (04-O),
• z niepełnosprawnością narządu słuchu (03-L), w przypadku możliwości skorygowania tej niepełnosprawności za pomocą aparatu słuchowego. Występuje możliwość zatrudnienia osób słabo słyszących, głuchych i głuchoniemych pod warunkiem przystosowania stanowiska i środowiska pracy, np. poprawy warunków komunikacji werbalnej oraz warunków percepcji dźwięku poprzez ograniczenie hałasu tła oraz rozszerzenie sygnalizacji ostrzegawczej o sygnalizację świetlną. Zalecana praca biurowa i koncepcyjna,
• z chorobami psychicznymi (02-P) w przypadku, gdy powierzone obowiązki oraz charakter pracy nie zakłóca rytmu dnia i nocy oraz zapewnia zachowanie równego traktowania pracowników. Nie zaleca się powierzania stanowisk, które wymagają zarządzania zespołem ludzi, odpowiedzialności oraz obowiązków, które mogą prowadzić do przeciążenia i stresu,
• cierpiących na padaczkę (06-E), w przypadku gdy napady padaczkowe występują sporadycznie, a stanowisko pracy nie stwarza potencjalnych zagrożeń do emisji choroby. Należy ograniczyć zakres zadań do sytuacji, umożliwiających stały nadzór w celu udzielenia szybkiej pomocy. Zalecana praca koncepcyjna lub biurowa, niewywołująca stresów i napięć, które mogłyby prowokować napady.